bazal hücreli karsinom ne demek?
Bazal Hücreli Karsinom (BHK)
Bazal hücreli karsinom (BHK), en sık görülen cilt kanseri türüdür. Genellikle yavaş büyür ve nadiren vücudun diğer bölgelerine yayılır (metastaz yapar). BHK, cildin en dış tabakası olan epidermisin bazal hücrelerinden kaynaklanır.
Nedenleri:
- Güneş ışığına maruz kalma: En önemli risk faktörüdür. Özellikle çocukluk ve gençlik döneminde yaşanan yoğun güneş yanıkları riski artırır.
- Solaryum kullanımı: Yapay UV ışınlarına maruz kalmak da riski artırır.
- Genetik yatkınlık: Ailede cilt kanseri öyküsü bulunması riski artırabilir.
- Açık ten rengi: Açık tenli, renkli gözlü ve kızıl/sarı saçlı kişilerde risk daha yüksektir.
- Arsenik maruziyeti: Uzun süreli arsenik maruziyeti riski artırabilir.
- Radyasyon tedavisi: Geçmişte radyasyon tedavisi almış kişilerde risk artabilir.
- Bazı genetik sendromlar: Örneğin, Gorlin sendromu (bazal hücreli nevüs sendromu) olan kişilerde çok sayıda BHK gelişme riski yüksektir.
Belirtileri:
BHK genellikle ağrısızdır ve çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir:
- Parlak, sedef rengi bir şişlik: Genellikle yüz, kulak veya boyunda görülür.
- Pembe veya kırmızı, kabarık bir yama: Kaşıntılı olabilir.
- İyileşmeyen bir yara: Kabuklanabilir, kanayabilir ve tekrarlayabilir.
- Skar benzeri, düz, beyazımsı veya sarımsı bir alan: Sınırları belirsiz olabilir.
- Ortası çökük, kenarları kabarık bir lezyon: Bazen ülserleşebilir.
Teşhis:
- Cilt muayenesi: Doktor cildi dikkatlice inceler.
- Biyopsi: Şüpheli bir lezyondan küçük bir doku örneği alınarak mikroskop altında incelenir. Biyopsi
Tedavi:
BHK genellikle tedavi edilebilir. Tedavi seçenekleri, tümörün büyüklüğüne, konumuna, tipine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır.
- Cerrahi eksizyon: Tümörün ve çevresindeki sağlıklı dokunun çıkarılmasıdır. Cerrahi%20Eksizyon
- Mohs cerrahisi: Tümörün katman katman çıkarıldığı ve her katmanın mikroskop altında incelendiği bir tekniktir. Özellikle yüzdeki ve nüks etmiş tümörlerde tercih edilir. Mohs%20Cerrahisi
- Kriyoterapi (dondurma): Küçük, yüzeyel tümörlerin dondurularak yok edilmesidir. Kriyoterapi
- Radyoterapi (ışın tedavisi): Yüksek enerjili ışınlarla tümör hücrelerinin öldürülmesidir. Radyoterapi
- Topikal tedaviler: İlaçlı kremler veya jellerle tedavi. Küçük, yüzeyel tümörlerde kullanılabilir.
- Fotodinamik tedavi (PDT): Işığa duyarlı bir ilaç uygulanarak tümör hücrelerinin ışıkla aktive edilerek öldürülmesidir. Fotodinamik%20Tedavi
- Hedefe yönelik tedaviler: İleri evre veya metastatik BHK vakalarında kullanılabilir. Hedefe%20Yönelik%20Tedaviler
Önleme:
- Güneşten korunma: Güneşin en yoğun olduğu saatlerde (10:00-16:00) dışarı çıkmaktan kaçının.
- Güneş kremi kullanın: Geniş spektrumlu, en az 30 faktörlü güneş kremi kullanın ve düzenli olarak yenileyin.
- Koruyucu giysiler giyin: Şapka, güneş gözlüğü ve uzun kollu giysiler giyerek cildinizi koruyun.
- Solaryumdan kaçının.
- Cildinizi düzenli olarak kontrol edin ve herhangi bir değişiklik fark ederseniz doktorunuza başvurun.
Prognoz:
BHK genellikle erken teşhis ve tedavi ile tamamen iyileşebilir. Ancak tedavi edilmezse, lokal olarak büyüyebilir ve çevredeki dokulara zarar verebilir. Nadiren de olsa, metastaz yapabilir. Düzenli takip ve cilt muayenesi, nükslerin erken tespit edilmesi için önemlidir.
Kategoriler